Το
βάρος της ηθικής δέσμευσης
«ο
ελεύθερος άνθρωπος δεν σκέφτεται ποτέ
τη φυγή»
Το
γεγονός
Το
ξημέρωμα της 25ης
Ιουνίου 1948 οι 20 του Ναυτικού τουφεκίστηκαν
στον μικρό άδεντρο λοφίσκο πίσω από τη
μάντρα του σανατορίου «η Σωτηρία». Εκεί
βρίσκονταν από πολύ νωρίς τα πενταμελή
εκτελεστικά αποσπάσματα, δύναμη
χωροφυλακής και αντιπροσωπείες των
σωμάτων Ασφαλείας. Ο στρατιωτικός ιερέας
τους είχε επισκεφθεί στη φυλακή στις
3.30 και δέχτηκαν την θεία Μετάληψη όπως
ανέφερε.
Στην
εφημερίδα «ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ» στις 26-6-1948
δημοσιογράφος περιγράφει
«
Αλλ’ είναι 5.15 και ο ήλιος έχει φωτίσει
και χρυσώσει το τοπίο. Τα πάντα είναι
έτοιμα. Διαβάζεται η απόφαση του
Στρατοδικείου. Τα αποσπάσματα έχουν
παρουσιάσει όπλα. Οι τελευταίες στιγμές
ζωής των μελλοθανάτων. Μια σιγή λίγων
δευτερολέπτων πρώτα, κι ύστερα το
ξέσπασμα της ψυχολογίας της παραζάλης.
Αρχίζουν πρώτοι οι σαμποτέρ του Ναυτικού.
Ψάλλουν τον Εθνικό Ύμνο. Ψάλλουν δυνατά
και πολλές στροφές. Τα πενταμελή
αποσπάσματα έχουν υψώσει τις κάννες
τους. Τα πάντα κατόπιν γίνονται με την
ταχύτητα της αστραπής. Τα παραγγέλματα
«επί σκοπόν», πυρ, οι τριγμοί της
σκανδάλης, το σφύριγμα των σφαιρών, η
ομοβροντία. Οι σφαίρες καθώς σχίζουν
τα κορμιά και σφηνώνονται στο λοφίσκο
τινάσσουν ένα πελώριο νέφος σκόνης και
καπνού. Κατόπιν ο επίλογος του επιλόγου.
Οι χαριστικές βολές κεντούν τα κεφάλια
των τουφεκισθέντων. Ύστερα γαλήνη και
ηρεμία, ο θάνατός τους είχε οριστικώς
αποδώσει. Είκοσι πτώματα κείνται
εκτάδην..»
Μια
γυναίκα από χωριό ντυμένη με τη μακριά
σουρωτή φούστα, τη μαντήλα και χυμένα
τα μαλλιά της συνοδευόμενη από γυναίκες
που μοιρολογούσαν φώναζε στο νεκροταφείο
«μην είδατε το πιο ωραίο αγόρι του
κόσμου;»
Κόσμος
μαζεμένος, χαμένος, κλαίγοντας, γύρευε
από τον εργάτη εκεί ο καθένας τον δικό
του, δίνοντας πληροφορίες για ρούχα
χαρακτηριστικά.
Ένας
αυτόπτης μάρτυρας έγραψε. «Την ώρα της
εκτέλεσης τους είπαν να γράψουν σε
χαρτάκια τα ονόματά τους. Τους φόρτωσαν
σωρηδόν και τους έχωσαν σε ατομικούς
τάφους στο Γ. Νεκροταφείο. Πήγα αργότερα
εκεί , όπως και μερικοί άλλοι, οι πιο
ψύχραιμοι, γιατί παντού κρύβονταν μάτια.
Ρώτησα που είναι ο τάδε και μου είπε ο
νεκροθάφτης «τι λες παιδί μου, που ξέρω
εγώ, εδώ κάθε τόσο γεμίζουν ομαδικούς
τάφους, μπορεί κανείς να βρει το δικό
του;»
Αυτά
έγιναν στην Ελλάδα στην δική μας πατρίδα,
με τις προγονικές εντολές για τον σεβασμό
που οφείλουμε στους νεκρούς μας και την
τελετουργία που πρέπει να ακολουθούμε
χωρίς να ερευνούμε εάν ο νεκρός λέγεται
Ετεοκλής η Πολυνείκης γιατί εμείς οι
Αντιγόνες ξέρουμε το βάρος της ηθικής
δέσμευσης και την υποχρέωσή μας να
σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων.
Έχουμε
ένα φορτίο που πρέπει να το κουβαλάμε
και να το διαχειριζόμαστε με σύνεση και
λογική για να αποτρέπουμε κάθε νέα
προσπάθεια αναβίωσης της φοβερής εκείνης
εποχής που κατέδιδε ο γείτονας τον
γείτονα, ο συγγενής τον συγγενή και ο
συντοπίτης τον συντοπίτη για χάρη μιας
ανταμοιβής που εξαφάνιζε κάθε ηθικό
φραγμό και καταρράκωνε ουσιαστικά τις
αξίες του ανθρώπου.
Σε
μας πέφτει η βαριά κληρονομιά να δώσουμε
το νόημα της θυσίας των αγωνιστών με
απλή διήγηση της ζωής τους και να
ενημερώσουμε τις αποπροσανατολισμένες
νέες γενιές που παραπαίουν ανάμεσα στο
ασήμαντο και στο σημαντικό λόγω
υπερ-πληροφόρησης με την όλο και πιο
γρήγορη ανανέωση της τεχνολογίας και
τελικά της απαξίωσης των σημαντικών
στιγμών και αντικατάστασής τους από
εφήμερες ίσως και άσκοπες επαφές κι
αναζητήσεις. Η μοναξιά και η απελπισία
οδηγούν σε χρήση μέσων λήθης και η επαφή
με τις αξίες γίνεται όλο και πιο δύσκολη.
Η αμφισβήτηση των νέων ανθρώπων έχει
την οδυνηρή εξήγησή της. Η εκμετάλλευση
του νεανικού ενθουσιασμού από επαγγελματίες
πολιτικάντηδες οδήγησε σε απομόνωση
και άρνηση της θυσίας για ιδανικά.
Ας
βάλουμε όλοι και όλες τα δυνατά μας να
βρούμε τρόπους επαφής με την νεολαία
που διψάει μεν να μάθει αλλά δεν
εμπιστεύεται το σύστημα που της στερεί
την ελπίδα για μια καλύτερη ζωή.
ΞΑΝΘΗ
ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ -ΠΑΤΜΑΝΙΔΟΥ
προέδρος του ομίλου μνήμης Αττικός
Τύμβος
Συγχαρητηρια
ΑπάντησηΔιαγραφή